Fars və Ərməni Qaynaqları Urmu Şəhərinin adını Ormiyə(ارومیه) və Türk və Azərbaycan Qaynaqları bu Adı Farsca Urmiye(اورمیه) və Türk Ulusunun söylənişicə Urmu(اورمو) yazırlar. Ikinci Qrup buna inancı var ki Urmu Sözü bir Türk Sözüdür və özəliklə Urmu(Urmiyə) və Ur, Uruk(Şumer Əkincindən), Urgənc(iki şəhər ki özbəkistan və Türkmənistan da yer alırlar), Urumçi(doğu Türkistanda, Əski Adı Beş palıq) ilgisi var.
Urmu Sözünün Şümer fərziyyəsi: bu inancda olanlar Urmu Sözünü Ur(u)+Mu(URUMU) və Ur(u)+Me(URUME) inanirlar.
1- URU(اورو) Şümercə bir sıra Dil Bilgisi olan insanlar arasında bir Türk Dillər qohumu kimi adlandırılır Ur sözcüyü Şəhər və Vahə Anlamıdnadır. Ikidənə ən önəmli şəhər Şümer Əkincində Ur(indi Bəğdada yer alır və Adı Əlməqır,المقیر olub ) və ikinci Şəhər Uruk(indi adı Vərqə olub) şəhələrıdır və bu ehtimal var ki indi iraq ölkəsinində adı Şümercə Uruk kökündən alınıb.(Uruq, Uruğ Türk Dilində Qəbilə və bir qrup insan anlamanıdadır və Çağdaş Türkcə Uyruq Vətəndaş və Milliyyət anlamındadır).
2- Mu Şemercə Cənnət və bir qismət Göy-Cənnət, Yağış Anlamlarındadır. Özəllikcə Şümer Dilində Əkinc, Bayraqlar, Arm Normaları üçün işlənılır. Ancaq Urmu(Urumu) Şümercə Cənnət Şəhəri, Yağış Şəhəri və Urume Sözü Əkinc Şəhəri, Əkincli Şəhər anlamlarındadır. Bu fərziyyəsi bu Söz ki insanlıq Tarixində və inancli kitablarda Ədən(Cənnət) Şəhəri Təbriz- Azərbaycanda yer alıb tam ilgisi vardır və onu sabit edir.
Urmu Sözünün Ural-Altay Fərziyyəsi: Ural-atay dillərində neçə çeşitli bölgə var ki Urmu sözilə bənzərlikləri var. Bu adları iki qonuya bölmək olur. Biri o adlar ki yer, Duvar və ikinci Gözəl, Şən və ... qonularına bölünürlər.
1-UR Sözcüyünün kökü Əski Türk dilində Yer, Oturcaq və ... və Örü-Hörü duvar anlamında bir birinə əkləniblər. Ur Şümercə insan anlamında. Orta, Ordu, Urun(mənsəb, Məqam), Urbnamaq(Yer Almaq), Urlatma(Yerləşmək) və ... çoxlu Dil bilgisi olan insanların dediğinə Görə Yurd və Yerdə bu kökdəndılər.
2-Ural-altay Dillərində neçə tərkib var ki Urmu sözünü Xatırladırlar. Ki bu sözlərın hamısında Şən, Gözəl, Zövq və ... Alınır.
A-Monqol Dillərində Urma, Uram, Urman, Urmas, Urm, Urma və ... Ruhiyyə, Elham, Səy və Zövq Anlamlarındadılar. Urumçi, Urunçi Sözləridə Uyğuristanda(Doğu Türkistan)Monqoll Dillərindən alınıb. Bu tərkibdə Uru Gözəl və Mçi Yaşıllıq anlamıdladır.
B- Uralik Dillərində(özəliklə məcar Dili) Öröm-Öröl şadlıq, şənlık anlamlarındadılar.(dil qonusunda bilgi olanlar bu adları Türk dilində alınmasını bildirirlər).
C- Əski Türk Dilində Ürin, Örin, Ürün və Ürgün Sözcükləri hamısı Şadlıq və şənlık anlamlarındadılar. Bu Fərziyyəyə Görə Urmu Sözünün anlamı Ural-Altay dillərindən alınıb və bir şən və şadlıq olan yer anlamındadır.
Ulus arasında olan Fərziyyə: bir sıra insanlar Urmu Söznü Rumiyə və Rumi Sözündən sanırlar. Bu Fərziyyəyə Görə buna Görə ki R Gərçək Türk Dili və kökü Türk olan Sözlərdə olmaz bu sorunu çözmək üçün R sözü o Sözcüklər ki başqa Dillərdən Türk dilinə keçir əvvələrinə əklənir. Örnə küçün Rum, Rus Szölərı ulus içində Urus, Urum(rumlu) Söylənilir. Türkiyədə Urfa şəhəri bu Fərziyyəyə Görə Ruba Sözünün əvvəlinə R əklənməsindən yaranıb.
Sonuc: Güney Azərbaycanın iknci şəhəri Urmu(Urmiyə) Türk- Ural altayUrum-Urun kökündən ola ya ki Türk Söylənişilə rumiyə və Şümercə Urumu-Urume kökündən alınmış ola, Urmu sözü bu şəhərin özü kimin Böyük Türk Tarixini Arxasında olmağını Gözsətir.
Araşdırıcı Sayın Mehran Baharli və Farscadan Çevirən Umud Urmulu
Əkinc: kültür, medeniyet
No comments:
Post a Comment